Türkiye’den usulsüz olarak yurtdışına çıkarılmış çok sayıda tarihi eserimiz büyük gayretler sonucu geri getirildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün ve diğer ilgili makamların gayretleri sonucu Türkiye’ye iadesi sağlanmış 85 tarihi eserimiz bulunuyor. Bu eserler bazen gümrüklerde, bazıları yurtdışındaki müzayede satışlarında tespit edilmiş, bir kısmı yurtdışındaki ilgili makamların çeşitli operasyonlarında ele geçirilmiştir. Ülkemizdeki yetkili makamlarca, Türkiye’ye ait olduğu ispat edilmiş ve İadesi sağlanmıştır. Nadiren bireysel başvurular olmuş ve teslim edilmiştir.
Türkiye’ye iadesi sağlanabilmiş 85 tarihi eserimiz ile ilgili bir başka dikkat çeken durum da; bu eserlerin Avrupa’daki çeşitli ülkelere ve Amerika Birleşik Devletleri’ne kaçırılmış olmasıdır.
Türkiye’ye iadesi sağlanan 85 tarihi eserimizin tam listesini , hangi ülkeden iadesinin alındığını aşağıda inceleyebilirsiniz:
1 Aphrodisias Eserleri (A.B.D.) (1980)
2 Tunç Vazo (A.B.D.) (1982)
3 Herakles Lahdine Ait Parçalar (A.B.D.) (1980), (Almanya) (1998)
4 Boğazköy Tabletleri Ve Sfenks (Almanya) (1924-1942, 1980,1987)
5 Roma ve Bizans Sikkesi (31 adet) 25.7.1991 / Frank T. SZEDLAK Jr.
6 Antiokhos I Baş Fragmenti (Almanya) (1991)
7 Bursa Osmanlı Evi Müzesi’nden Çalınan Şamdanlar (Londra) (1991)
8 Geç Osmanlı Dönemi Etnoğrafik Eser Koleksiyonu (ABD) (1992)
9 Bronz Vazo (İtalya) (1991)
10 Elmalı Sikkeleri (İsviçre, AB.D.) (1988, 1991, 1992, 1999)
11 Lidya Eserleri (A.B.D.) (1993)
12 Girlandlı Lahit (A.B.D.) (1994)
13 Marsyas Heykeli (A.B.D.) (1994)
14 Aphrodisias Friz Bloğu (A.B.D.) (1994)
15 Gemici Feneri (A.B.D.) (29.09.1994)
16 Aphrodisias Örenyeri’nden Çalınan Meleager Başı (A.B.D.) (1994)
17 İzmir Birgi Aydınoğlu Mehmet Bey Camii’nden Çalınan Minber Kapısı (İngiltere) (1995)
18 Erdek Açıkhava Müzesi’nden Çalınan Torso (A.B.D.) (1995)
19 İzmir Müzesi Bahçesi’nden Çalınan Kadın Heykeli (İsviçre) (1995)
20 Efes Örenyeri’nden Çalınan Kadın Başı (Avusturalya) (1997)
21 Kurşun Mühür (A.B.D.) (1998)
22 Mustafa Kemal Atatürk’ün Gümüş Sigara Tabakası (A.B.D.) (1998)
23 Herakles Lahdine ait Henkel Koleksiyonunda Bulunan Eserler (Almanya) (1998)
24 Divriği Ulu Camii’ye Ait Ahşap Pano (ABD) (İngiltere) (1999)
25 Manş Denizi Batığı’ndaki Eserler (İngiltere) (1999)
26 Konya Beyşehir Eşrefoğlu Camii Giriş Kapısı Panoları (Danimarka) (1999)
27 Heatrow Havaaalanı’nda Ele Geçen Eserler (İngiltere) (2000)
28 Menil Koleksiyonu’ndaki Zeugma Mozaiği’ne Ait Parçalar (A.B.D.) (2000)
29 Nuruosmaniye Kütüphanesi’nden Çalınan Kur’an-ı Kerim (A.B.D.) (2000)
30 Oklahoma Eserleri I (A.B.D.) (2000)
31 Oklahoma Eserleri II (A.B.D.) (2001)
32 Kalsruhe’den İade Edilen Pişmiş Toprak Heykelcik (Almanya) (2001)
33 Topkapı Sarayı Müzesi’nden Çalınan Kuran-ı Kerim (Kıbrıs) (2000)
34 Tutlingen’de Ele Geçirilen Eserler (Almanya) (2001)
35 Bremen’de Ele Geçirilen Eserler (Almanya) (2001)
36 Mermer Kabartma Levha (Almanya) (2001)
37 Bronz Dionysos Heykeli (İngiltere) (2002)
38 Zürih’de ele geçirilen eserler (İsviçre) 2004
39 Sultan II.Adbülhamit ve kızı Ayşe Osmanoğlu’na ait eşyalar (Paris) (2005)
40 Afrodisias Friz Bloğu (İngiltere) (2006)
41 Avusturya’da Ele Geçirilen Eserler (Innsbruck 2007)
42 Birleşik Arap Emirlikleri’nden Ele Geçirilen Eserler
43 Roma Dönemi’ne Ait Yüzük (2007- İngiltere)
44 Münih Başkonsolosluğumuza Teslim Edilen Dört Adet Sikke (2007 Münih)
45 İki Adet Mermer Stel Parçası (2007 Almanya)
46 Laodikya Antik Kenti’nden Çalınan Bronz El (İsviçre)
47 Agora Ören Yerinden Çalınan Heykel Başı (Almanya)
48 Balıkesir Saraylar Açıkhava Müzesinden Çalınan Zırhlı İmparator Heykeli Başı (Almanya)
49 Kocaeli Fuar Alanından Çalınan Heykel Başı (Almanya 2008)
50 Bremen Bit Pazarında Ele Geçen 1182 Adet Eser (Almanya 2008)
51 Hırvatistan Macelj Karayolu’nda Ele Geçen Eserler (2009)
52 Sardis Kökenli Tıp Aletleri (2009 A.B.D.)
53 Efes Kökenli Stel (2009 Almanya)
54 Avusturya Tarafından İade Edilen 4 Adet Eser (2009 Avusturya)
55 Tatarlı Tümülüsü’ne Ait Ahşaplar (2010 Almanya)
56 Sırbistan’dan İadesi Sağlanan 1865 Adet Eser
57 İngiltere’den İadesi Sağlanan 17 Adet Eser
58 Almanya’dan İadesi Sağlanan Boğazköy Sfenksi
59 Amerika’dan İadesi Sağlanan Yorgun Herakles Heykeli (2011)
60 Washington Kültür ve Tanıtma Müşavirliği’ne Teslim Edilen Eserler (2012 A.B.D.)
61 Amerika’dan İadesi Sağlanan Troya Eserleri (2012 A.B.D.)
62 Hannover Başkonsolosluğu’na Teslim Edilen 4 Adet Mermer Kültür Varlığı (2012 Almanya)
63 Bursa Sinanpaşa Camii’nin Çinileri (2012 İngiltere)
64 Bulgaristan’dan İadesi Sağlanan 19 Adet Muhtelif Eser ile 1 Adet Mermer Heykel (2012 Bulgaristan)
65 Dallas Sanat Müzesi’nden İadesi Sağlanan Orpheus Mozaiği (2012 A.B.D.)
66 Taş Eser (2012 A.B.D.)
67 Kanatlı Denizatı Broşu (2013 Almanya)
68 Avustralya’dan Getirilen 23 Parça Sikke (2013)
69 18. Yüzyıl Osmanlı Mezar Taşları (2013 – İngiltere)
70 Aksaray Ulu Camii Mimber Kapısı Kanatları (2013)
71 ABD’den İade Edilen Amforalar (2014)
72 ABD’den İade Edilen Amforalar (2014)
73 ABD’den İadesi Sağlanan At Gemi(2014)
74 ABD’den İadesi Sağlanan Lydia Bölgesi’ne Ait 10 Adet Mezar ve Adak Steli (2014)
75 Avustralya’dan İadesi Sağlanan “Yortan Kabı” (2014)
76 Amerika Birleşik Devletleri tarafından New York Havalimanı’nda ele geçirilerek ülkemize iade edilen 69 adet kültür varlığı (2014)
77 İngiltere’den İadesi Sağlanan Türk Bayrağı (2014)
78 A.B.D. Brauer Sanat Müzesi’nden İadesi Sağlanan 2 adet Stel (2015)
79 Avusturya’dan İadesi Sağlanan Boğa Figürini (2015)
80 ABD’den İadesi Sağlanan 2 Adet El Yazması Eser (2015)
81 İsviçre’den İade Edilen Kültür Varlıkları (*)
82 Amerika Birleşik Devletleri’nden İade Edilen Kültür Varlıkları (*)
83 Amerika Birleşik Devletleri’nden İadesi Sağlanan Osmanlı Devlet Arması (2016)
84 Bursa İznik Müzesi Müdürlüğü’nden Çalınan Lahit Parçası (Almanya -2015)
85 İsviçre’den İadesi Sağlanan Herakles Lahdi (2017)
Kaynak : Kültür ve Turizm Bakanlığı / Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Haber: Meryem AKTAŞ
