Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 20 Nisan günü törenle Filyos’tan karaya çıkartılacak olan Karadeniz gazının mayıs ayında evlerde kullanılacağını açıkladı. Bakan Dönmez, BOTAŞ ile kurulan şirket vasıtasıyla Avrupa’ya gaz satışı yapmayı planladıklarını da bildirdi.
Filyos’ta bir televizyon kanalının yayınına katılan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 20 Nisan günü yapılacak olan törenle Karadeniz gazının 170 kilometrelik mesafeden karaya çıkartılacağını açıkladı. Gazı mayıs başı itibarıyla kullanıma arz edeceklerini söyleyen Bakan Dönmez, Türkiye’nin geçen yıl 55 milyar metreküp gaz tükettiğine dikkat çekti. Bakan Dönmez, Karadeniz gazının ilk keşfinden bu yana yaşanan süreci şöyle değerlendirdi:
“Biz ülkede tükettiğimiz doğal gazın yüzde 99’unu ithal eden bir ülkeyiz. Neredeyse tamamı. Yani geçtiğimiz yıl yaklaşık 55 milyar metreküp doğal gaz tüketmişiz. Yine tükettiğimiz petrolün, petrol ürünlerinin de yüzde 90’ını ithal ediyoruz. İkisine ödediğimiz, hatta 1 miktar kömür de ithal enerji kaynaklarına ödediğimiz bedel geçtiğimiz yıl 95 milyar dolar civarında. Çok büyük para. Enerji ürünleri tüm dünyada tavan yapmıştı. Ama ondan önceki dönemlere de baktığımızda zaten 50-60 milyar dolarlık bir ortalama ithalata giriyoruz. İthalatımız geçtiğimiz yıl 350 milyar dolar civarında gerçekleşti. Baktığımızda neredeyse işte yüzde 30’luk kısmını ithalatımızın enerji oluşturuyor. Sanayimiz, hamdolsun ülkemiz son yıllarda çok iyi bir seviyeye geldi. Küresel rekabette iyi bir aktörüz bazı alanlarda. Yine bulunduğumuz bölge Avrupa bölgesi.
Orada rahatlıkla yine bazı sektörlerde rahatlıkla hem kalite, hem fiyat hem performans açısından ürünlerimizin, hizmetlerimizin çok rekabetçi olduğunu görüyoruz. Fakat daha fark oluşturabilmek için sanayimizin özellikle enerji ürünlerindeki maliyeti bizim düşürmemiz lazım. Onun için de dışa bağımlılığı azaltmamız lazım. Artık bugün enerji sadece sanayinin değil, günlük yaşamımızın da çok önemli bir parçası, hava gibi, ekmek gibi, su gibi ihtiyaç duyduğumuz bir alan. Onsuz yapamıyoruz. Bu açıdan biz özellikle Cumhurbaşkanımızın bu konulardaki yaklaşımı, hassasiyeti ve ortaya koymuş olduğu vizyonu da dikkate aldığımızda enerjide dışa bağımlılığı kıracak, etkisini azaltacak ne varsa yapıyoruz. Son yıllarda önce sismik araştırma gemilerimizi, ardından da derin denizde sondaj yapma imkanına sahip filomuzu kurduk. Sismik, sondaj ve lojistik gemileri var.
Bu alandaki en geniş, en kabiliyetli filolardan birisine sahibiz. Türkiye Petrolleri bazında petrol endüstrisine baktığımızda ilk beşte. Tabii bunun neticelerini de almaya başladık hamdolsun. Aramak gerekiyor bulmak için her şeyden önce. Son beş yılda hem Akdeniz’de hem de Karadeniz’de ciddi bir iş programıyla yola devam ettik ve hamdolsun 2020 yılında ilk keşfimizi gerçekleştirdik. Sakarya Gaz Sahası’nda Tuna-1 Kuyusu’nda keşfimiz olmuştu. Bir taraftan proje, bir taraftan tedarik süreçleri oldu. Biz bir pandemiden geçtik. Yani pandemide bir takım sıkıntılar olmasına rağmen yeri geldi biz buradan mühendislerimizi, elemanlarımızı fabrikalara gönderdik.
Orada yatıp kalktılar o ürünleri zamanında buraya gönderebilmek için. Bu baktığımızda neredeyse 50’yi aşkın, yani 51 gemilik bir filoyladır. Deniz tarafındaki işleri de, kıyı tarafındaki işlerimizi de büyük oranda tamamladık. Ana aktör grubundaki sondaj gemilerimizin yanı sıra bunların bir kısmı kısa süreli çalıştılar. Mesela deniz tabanına borunun serilmesi, kabloların serilmesi, yine deniz tabanında kuyubaşı ekipmanlarının yerleştirilmesi. Aslında baktığımızda dünyanın en zor projelerinden birisi. Yaklaşık 170 kilometre. Neredeyse Karadeniz’in ortalarındayız. Denizden seyahat ettiğinizde bizim servis gemileri 8-10 saatte gidiyor, helikopterle bir 3-40 dakika.”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, doğal gazın gemide yanmasını gördüğü halde inanmak istemeyenler olduğunu belirterek “Bakalım karada yaktığımızda inanacaklar mı? Çünkü bazı insanlar maalesef gözleri var görmüyor, kulakları var duymuyor. Ne yapsak boş. Ama sağduyulu milletimiz burada sizin ne yaptığınızı çok iyi biliyor ve takdir ediyor” dedi.
“35 yıl süreyle konutların doğalgazını karşılayacak kapasitede”
Bakan Dönmez, sondajların yapıldığı bölgede su derinliğinin 2 bin 200 metre olduğunu aktararak, çıkacak gazın konutlardaki ihtiyacı 35 yıl süreyle karşılayabilecek kapasitede olduğunun altını çizdi. Dönmez şöyle devam etti:
“Şu anda sondajları yaptığımız bölgede su derinliği 2 bin 200 metre. Denizin altında 2 bin 200 metreye iniliyor ama 2 bin 500 metre, hatta 3 bin metreye yakın da aşağı karada ilerliyoruz. Biz bu işe başladığımızda, ilk gemi geldiğinde Fatih sondaj gemisi Akdeniz’e ilk operasyonu için çıktığında gemide çalışan Türk personel sayısı elin parmaklarını geçmeyecek kadar azdı. Ama bugün dört tane sondaj gemisinde neredeyse personelimizin yüzde 65-75 kısmı Türk personelinden oluşuyor. Bir şeyi daha tersine çevirdik; beyin göçü. Yıllardır yetişmiş insanlarımız yurt dışına gidiyor, orada çalışıyor diyorduk. Ama bu projeyle birlikte yurt dışından tekrar Türkiye’ye kazandırdığımız 2 bin 58 insanımız oldu. Bununla da yetinmedik, biliyorsunuz ilk yıllarda özellikle Akdeniz’deki çalışmalardan dolayı bazı ambargolarla, yaptırımlarla karşı karşıya kalmıştık.
Yine o dönemde yabancı uyruklu bazı çalışanlarımız Türk vatandaşı oldular. 25-30 aralığında böyle bir insan kaynağımız da söz konusu oldu. Baktığımızda hakikaten her yönüyle hem projenin niteliği hem insan kaynağının kalitesi, projenin çok kısa süre içerisinde tamamlanması gibi birçok açıdan keşfin büyüklüğü herhalde tavandan yüksekliğe bütün bir proje. Şimdi buradaki keşfimiz toplamda 710 milyar metreküpe ulaştık. Son durum o. Bu neye tekabül ediyor? Sadece meskenlerde kıyasladığımızda 35 yıl süreyle konutların doğalgazını karşılayacak büyüklükte bir kapasiteden bahsediyoruz. Sanayi dahil baktığımızda elektrik üretiminde de orada da doğal gaz kullanıyor. O zaman da aşağı yukarı 15-20 yıllık ihtiyacımızı karşılayacak sadece Karadeniz Sakarya Gaz Sahası. Tabii yeni keşifler geldikçe şüphesiz bu miktarlar ve süreler artacak.”
“20 Nisan’da gündemi değiştiren bir müjde olur”
20 Nisan günü yapılacak törenle Karadeniz gazının Filyos üzerinden karaya çıkartılacağını aktaran Bakan Fatih Dönmez, “20 Nisan’da Cumhurbaşkanımızın teşrifiyle gazı bu arkamda görmüş olduğunuz Filyos doğal gaz işleme tesisine getirmiş olacağız. Akabinde de zaten bir iki hafta içinde burada kalibrasyon ve proseslerle ilgili bazı kontrollerimiz var. Mayıs ayı itibarıyla fiilen artık ocaklarımızda kullanılır hale gelmiş olacak. BOTAŞ üzerinden sistem dağıtılacak. Türkiye’nin ulusal şebeke ağına bağlanacak. Biz projeye ilk başladığımız andan itibaren bir taraftan da maliyet kontrolleri yapıyoruz.
Gerek o gündeki yapmış olduğumuz hesaplamalar, gerek bugün gelmiş olduğumuz noktada baktığımızda yerli doğal gazın üretim maliyeti, ithal doğal gaza göre daha iyi olacak. Bunu görüyoruz, söylüyoruz, söylemeye devam edeceğiz. BOTAŞ özellikle konut tarafında, küçük işletmeler tarafında sübvansiyon uyguladığı için baktığımızda o belki uluslararası piyasadaki fiyatlarla mukayese anlamında kafaları karıştırabilir. Ama maliyetler bazında, yani ithalat kalemindeki maliyetle üretim kalemindeki maliyet konusunda baktığımızda önemli avantajı olduğunu söyleyebiliriz. Buna vatandaşımız nasıl şahit olacak; 20 Nisan’da Cumhurbaşkanımız vatandaşlarımızın büyük bir kısmını memnun edecek bir müjdeyi paylaşacak. Gündemi değiştiren bir müjde olur” diye konuştu.
(İHA)
