Çin’de ortaya çıkan ve bugüne kadar 170’e yakın kişinin hayatını kaybettiği korona virüsünden bugüne kadar 7 bin 711 kişiye bulaştı. Dünya genelinde 20’ye yakın ülkeye sıçrayan virüs hayatımızı olumsuz etkiliyor. Avrupa’ya sıçrayan ölümcül virüsten nasıl korunulacağını Türk Toraks Derneği açıkladı. Türk Toraks Derneği Solunum Sistemi İnfeksiyonları Çalışma Grubu virüsün ne olduğundan nasıl korunulması gerektiğine kadar bilinmeyen birçok konu hakkında kamuoyunu bilgilendirdi.
1) Neden virüs infeksiyonlarından korkuyoruz?
Genel olarak, influenza (grip) virüsü dışında, solunum yolu infeksiyonlarına yol açan virüslere yönelik etkin bir ilaç ya da aşı yoktur. Dolayısıyla, influenza dışındaki bu virüs infeksiyonlarından, genel önlemler dışında korunma olanağı, genel sağlık desteği dışında tedavi seçenekleri bulunmamaktadır.
2) Antibiyotikler işe yaramıyor mu?
Antibiyotikler yalnızca bakteri olarak adlandırılan infeksiyon etkenlerine karşı etkilidir, virüs infeksiyonlarında bir yararları yoktur.
3) Neden solunum virüsü ile infekte olan bazı insanlar daha hafif infeksiyon geçirirken, bazılarında pnömoni (zatürre) gibi daha ağır infeksiyonlar ortaya çıkıyor?
Virüs infeksiyonlarının şiddeti iki etkene göre farklılık gösterebilir. Bunlardan birincisi, maruz kalınan virüsün saldırganlık gücü (insan vücudunun savunma sistemlerini alt etme kapasitesi) ve ne kadar virüsün solunum sistemine girdiğidir. Basit bir mantıkla, solunum yollarına giren virüs sayısı arttıkça (daha çok öksüren, daha fazla burun temizleyen hastalarla daha yakın temasta bulunulması), virüslerin savunma sistemlerimizi alt edip daha alt solunum yollarına (bronşlara ve akciğerlere) ulaşma olasılığının artacağı ve bronşit (bronş infeksiyonu) ve zatürre (akciğer infeksiyonu) gibi ağır infeksiyonlara yol açabileceği anlaşılabilir.
4) Neden virüs salgınları daha çok Uzak Doğu’dan kaynaklanıyor?
Bazı solunum virüslerinin ana konağı çeşitli hayvanlardır. Örneğin influenza virüsünün ana konağı su kuşlarıdır. Bu salgına neden olan Coronavirus’un da ana konağının yarasalar olduğu düşünülmektedir. Çin mutfağında hem çok çeşitli kara, hava ve su hayvanları kullanılmakta hem de bu hayvanların etlerinin “taze” (olabildiğince yeni kesilmiş) olması tercih edilmektedir.
5) Hayvandan insana geçen her virüs dünya için tehdit oluşturur mu?
Genel olarak bir virüsün bir kaç insana geçmesi o bireyler dışında ciddi bir sorun oluşturmaz, çünkü o hayvanlarla yakın temas kurulmadıkça, o hayvanların etleri çiğ olarak yenmedikçe infeksiyon riski yoktur. Tehdit düzeyi, virüsün insandan insana bulaşma yeteneği kazanmasıyla artar. Virüsler geçirdikleri bir dizi mutasyon sonucu bu yeteneği kazanabilirler. Günümüzdeki yoğun seyahat ve yakın sosyal ilişkiler ortamında insandan insana geçebilen virüsler kolaylıkla tüm dünyaya yayılabilmektedir.
6) Coronavirus hangi hayvanlardan insana geçer?
Coronavirus’lar domuzlar, evcil ve evcil olmayan kuşlar, yarasalar, kediler, köpekler ve develerde yaşamaktadır. Yakın geçmişte Coronavirus’lar insanlarda üç salgına neden olmuştur. 2003’te SARS olarak tanımlanan, Ağır Akut Solunum Hastalığına yol açan Coronavirus Uzak Doğu’da bir çeşit yabani kediden, 2012’de MERS olarak tanımlanan, Orta Doğu Solunum Hastalığına yol açan Coronavirus ise Suudi Arabistan’da develerden insana geçmiştir. Bu salgına neden olan Coronavirus’un önce yarasadan insana geçtiği ve ardından insandan insana geçmeye başladığı düşünülmektedir. Dolayısıyla, halen ülkemizdeki kuş, kedi ya da köpekler sağlık açısından hiçbir tehdit oluşturmamaktadır.
7) Coronavirus infeksiyonunun belirtileri nelerdir?
Bu virüs infeksiyonu diğer solunum yolu infeksiyonlarına benzer belirtilere neden olmaktadır. Temel olarak ateş, öksürük ve nefes darlığına yol açmaktadır. Kuluçka dönemi (virüsle karşılaştıktan ilk belirtilerin ortaya çıkmasına dek geçen süre) 2-14 gün arasındadır.
Bu belirtileri olan ve infeksiyonun saptandığı ülkelerden gelen (son bir ay içinde o ülkelerde bulunmuş) ya da bu tür bireylerle teması bulunan kişiler bu infeksiyon açısından değerlendirilmelidir. Söz konusu ülkeler (26 Ocak itibariyle) şunlardır: Çin, Macau, Taiwan, Avustralya, Fransa, Japonya, Malezya, Nepal, Singapur, Tayland, Güney Kore, A.B.D., Vietnam. Hastaların %98’den çoğu Çin’de saptanmıştır.
8) Virüs nasıl bulaşmaktadır?
Tüm solunum virüsleri gibi, Coronavirus’un da temel olarak hasta kişinin öksürmesi, hapşırması ya da burnunu temizlemesi sırasında saçılan parçacıkların solunması ile bulaştığı bilinmektedir. Bu yolla bulaş, genellikle hasta kişiyle 1 metreden daha yakın mesafeli temas sonucu gelişmektedir. Ayrıca, hasta bir kişinin temas ettiği yüzeylere (kapı kolu vb.) dokunma ve daha sonra dokunan el ile ağız, burun ya da göze temas yoluyla da bulaşma riski bulunmaktadır.
9) Nasıl korunabilirim?
Tüm solunum yolu infeksiyonlarından korunmada benzer önlemler geçerlidir:
Eller sabunla en az 20 saniye boyunca düzenli olarak yıkanmalıdır. Eğer su ve sabun yoksa alkol temelli dezenfektan solüsyonlar kullanılabilir. Her durumda, olabildiğince, yıkanmamış ellerle gözlere, buruna ya da ağıza dokunmaktan kaçınılmalıdır.
10) İnfeksiyonu olan kişilerle yakın temastan kaçınılmalıdır.
Hastaların mümkün olduğunca evden çıkmamaları, öksürürken ya da hapşırırken ağız ve burunlarını mümkünse kâğıt mendille kapatıp, mendili çöp kutusuna atmaları gereklidir. Kâğıt mendil yoksa ağız ve burunlarını kollarının iç yüzüyle örtmeleri önerilir (bu şekilde ellerinin görece temiz kalması ve virüsün el teması yoluyla yayılmasının önlenmesi amaçlanır). Hasta kişilerin maske takması da virüsün saçılmasını ve bulaşmayı azaltmaktadır. Hasta kişinin elle temas ettiği yüzeylerin düzenli olarak temizlenmesi önerilir. Coronavirus’lara yönelik bir aşı bulunmamaktadır. Ancak, Çin hükümeti, salgının erken döneminde etken virüsün genetik yapısını belirlemiş ve dünyadaki bilim merkezleriyle paylaşmıştır. Dolayısıyla, bir aşı geliştirme çabaları en az üç ülkede (Çin, A.B.D. ve İngiltere) başlamıştır. Ancak herhangi bir aşının en acil koşullarda insanların kullanımına sunulması en az 6 aylık bir süre gerektirmektedir.
11) İnfeksiyona yakalanırsam nasıl tedavi olabilirim?
Önceki soruların yanıtlarında da belirtildiği gibi, influenza virüsü dışındaki solunum virüslerine etkili herhangi bir ilaç bulunmamaktadır. Bu nedenle yalnızca yakınmalarını hafifletmeye yönelik ağrı kesici, ateş düşürücü gibi ilaçlar kullanılabilir. Ateşi 48 saat içinde düşme belirtisi göstermeyen ya da solunum sıkıntısı (nefes darlığı) olan kişilerin bir sağlık merkezine başvurması gereklidir.
(HS)
Kaynak: Türk Toraks Derneği
Haberleri kaçırmamak için sayfamızı takip edin: www.facebook.com/turizmavrupa
